No. |
文献名 |
対象年齢 |
サンプル数 |
測定年次 |
計測値 |
本調査への利用 |
1 |
日本人の体格調査報告書
−既成衣料の寸法基準作製のための−
通商産業省工業技術院 |
0歳〜
69歳 |
計46,000人 |
1978〜
1981年 |
平均値、
標準偏差 |
身長、体重、
各部の長さ、周長等 |
2 |
乳幼児身体発育調査報告書
厚生労働省雇用均等・児童家庭局 |
0歳〜
6歳 |
約10,000人 |
2000年 |
中央値、
パーセンタイル |
身長、体重 |
3 |
日本人の人体計測データ
(社)人間生活工学研究センター
1997年 |
7歳〜
99歳 |
計34,000人 |
1992〜
1994年 |
3次元データ
平均値、
標準偏差、
パーセンタイル |
断面形状の参考 |
4 |
人間工学ハンドブック
金原出版、1966年 |
|
|
|
|
身体容積、
比重各部の比重、 重心等
(主に成人) |
5 |
計測値のデザイン
資料:人体を測る
日本出版サービス
1986年 |
|
|
|
|
関節の可動域
(但し、成人) |
6 |
人間工学ハンドブック
朝倉書店、2003年 |
|
|
|
|
人体の比率等 |
7 |
日本人の事典
朝倉書店、2003年 |
|
|
|
|
日本人の体格、
体型 |
8 |
BAMBI
final report to EC
2001, 5/30 |
1歳〜
3歳 |
|
|
|
マネキンの関節
分割等 |
|
表2 保育園における人体測定方法
測定項目 |
測定方法 |
使用機器 |
備考 |
1.
人体形状
立位正面
立位右側面
座位右側面
(肘を曲げた状態) |
5cm角の目盛り板を背景に約6mからデジタル写真撮影 |
デジタルカメラ
C-720 |
被験者は下着着用 |
2.
体重・重心 |
体重・重心測定装置のベッドに仰向けに寝てもらい、ベッド両端における荷重を測定する。 |
ロードセル
(1kN)
ひずみアンプ、
記録装置 |
被験者は下着着用 |
|
表3 製品安全評価センターにおける人体測定方法
測定項目 |
測定方法 |
使用機器 |
備考 |
1.
人体形状
立位正面
立位右側面
座位右側面
(肘を曲げた状態) |
5cm角の目盛り板を背景に約6mからデジタル写真撮影 |
デジタルカメラ
C-720 |
被験者は水着着用 |
2.
体重・重心 |
体重・重心測定装置のベッドに仰向けに寝てもらい、ベッド両端における荷重を測定する。 |
ロードセル
(1kN)
ひずみアンプ、
記録装置 |
被験者は水着着用 |
3.
水中重量測定 |
水中重量測定装置のかごに被験者を乗せ、あごまで、8段階に水中に沈めることにより、各水中重量を測定する。 |
ロードセル
(1kN)
ひずみアンプ、
記録装置
昇降装置 |
被験者は水着着用 |
|
表4 被験者リスト(その1、保育園女子)
No. |
性別 |
歳 |
ヶ月 |
年齢(歳) |
身長(cm) |
体重(kg) |
重心高さ(cm) |
重心比率(%) |
1 |
F |
1 |
9 |
1.75 |
86.1 |
13.0 |
50.5 |
58.7 |
2 |
F |
2 |
0 |
2.00 |
83.9 |
12.5 |
53.6 |
63.9 |
3 |
F |
2 |
1 |
2.08 |
85.5 |
12.6 |
51 |
59.6 |
4 |
F |
2 |
1 |
2.08 |
86.6 |
11.5 |
52.4 |
60.5 |
5 |
F |
2 |
1 |
2.08 |
85.5 |
11.4 |
51.7 |
60.5 |
6 |
F |
2 |
2 |
2.17 |
86.5 |
11.3 |
48.6 |
56.2 |
7 |
F |
2 |
2 |
2.17 |
88.8 |
13.0 |
52.6 |
59.2 |
8 |
F |
2 |
3 |
2.25 |
90.0 |
14.0 |
52.6 |
58.4 |
9 |
F |
2 |
5 |
2.42 |
85.0 |
11.4 |
51.7 |
60.8 |
10 |
F |
2 |
5 |
2.42 |
87.2 |
12.0 |
51.4 |
58.9 |
11 |
F |
2 |
7 |
2.58 |
95.3 |
14.9 |
57.6 |
60.4 |
12 |
F |
2 |
9 |
2.75 |
90.0 |
12.7 |
51.7 |
57.4 |
13 |
F |
2 |
10 |
2.83 |
93.9 |
13.1 |
54.2 |
57.7 |
14 |
F |
2 |
11 |
2.92 |
95.0 |
13.7 |
57.7 |
60.7 |
15 |
F |
3 |
0 |
3.00 |
99.5 |
14.8 |
58.9 |
59.2 |
16 |
F |
3 |
0 |
3.00 |
93.9 |
12.9 |
57.1 |
60.8 |
17 |
F |
3 |
1 |
3.08 |
95.2 |
13.3 |
54.4 |
57.1 |
18 |
F |
3 |
1 |
3.08 |
92.1 |
12.1 |
54.3 |
59.0 |
19 |
F |
3 |
2 |
3.17 |
95.4 |
14.6 |
56 |
58.7 |
20 |
F |
3 |
4 |
3.33 |
106.7 |
17.8 |
63.2 |
59.2 |
21 |
F |
3 |
4 |
3.33 |
90.0 |
12.1 |
55.4 |
61.6 |
22 |
F |
3 |
4 |
3.33 |
97.6 |
14.8 |
63.4 |
65.0 |
23 |
F |
3 |
5 |
3.42 |
98.2 |
16.2 |
56.2 |
57.2 |
24 |
F |
3 |
5 |
3.42 |
95.0 |
14.7 |
53.8 |
56.6 |
25 |
F |
3 |
5 |
3.42 |
84.8 |
12.3 |
50.1 |
59.1 |
26 |
F |
3 |
5 |
3.42 |
94.5 |
13.7 |
58.7 |
62.1 |
27 |
F |
3 |
5 |
3.42 |
96.4 |
14.4 |
57.7 |
59.9 |
28 |
F |
3 |
6 |
3.50 |
93.3 |
12.7 |
54.9 |
58.8 |
29 |
F |
3 |
7 |
3.58 |
103.6 |
16.1 |
59.1 |
57.0 |
30 |
F |
3 |
9 |
3.75 |
98.2 |
13.8 |
56.3 |
57.3 |
31 |
F |
3 |
9 |
3.75 |
99.4 |
14.9 |
56.7 |
57.0 |
32 |
F |
3 |
11 |
3.92 |
105.0 |
16.3 |
58.4 |
55.6 |
33 |
F |
4 |
0 |
4.00 |
101.8 |
15.7 |
58 |
57.0 |
34 |
F |
4 |
1 |
4.08 |
95.8 |
10.3 |
- |
- |
35 |
F |
4 |
3 |
4.25 |
112.1 |
19.0 |
- |
- |
36 |
F |
4 |
4 |
4.33 |
100.0 |
14.2 |
57.6 |
57.6 |
37 |
F |
4 |
4 |
4.33 |
102.7 |
14.7 |
60.2 |
58.6 |
38 |
F |
4 |
6 |
4.50 |
96.7 |
13.5 |
56.6 |
58.5 |
39 |
F |
4 |
7 |
4.58 |
115.0 |
20.2 |
- |
- |
40 |
F |
4 |
8 |
4.67 |
111.0 |
16.3 |
64.9 |
58.5 |
41 |
F |
4 |
9 |
4.75 |
110.0 |
17.7 |
62.8 |
57.1 |
42 |
F |
4 |
11 |
4.92 |
99.5 |
15.6 |
58.4 |
58.7 |
43 |
F |
4 |
11 |
4.92 |
114.0 |
17.7 |
65.9 |
57.8 |
44 |
F |
4 |
11 |
4.92 |
112.0 |
20.9 |
65.4 |
58.4 |
45 |
F |
5 |
3 |
5.25 |
105.0 |
14.6 |
61.5 |
58.6 |
46 |
F |
5 |
4 |
5.33 |
113.7 |
17.9 |
65.9 |
58.0 |
47 |
F |
5 |
5 |
5.42 |
105.0 |
15.4 |
63.5 |
60.5 |
48 |
F |
5 |
5 |
5.42 |
112.0 |
19.1 |
62.4 |
55.7 |
49 |
F |
5 |
7 |
5.58 |
122.0 |
30.0 |
69.7 |
57.1 |
50 |
F |
5 |
8 |
5.67 |
110.0 |
18.2 |
64.1 |
58.3 |
51 |
F |
5 |
9 |
5.75 |
110.0 |
17.0 |
63.8 |
58.0 |
52 |
F |
5 |
10 |
5.83 |
113.7 |
18.7 |
64.5 |
56.7 |
53 |
F |
5 |
10 |
5.83 |
105.0 |
14.7 |
63.8 |
60.8 |
54 |
F |
5 |
10 |
5.83 |
110.0 |
17.3 |
65.8 |
59.8 |
55 |
F |
5 |
10 |
5.83 |
110.0 |
18.0 |
68.5 |
62.3 |
56 |
F |
5 |
11 |
5.92 |
114.0 |
19.3 |
68 |
59.6 |
57 |
F |
6 |
0 |
6.00 |
115.0 |
22.2 |
67.6 |
58.8 |
|
表5 被験者リスト(その2、保育園男子)
No. |
性別 |
歳 |
ヶ月 |
年齢(歳) |
身長(cm) |
体重(kg) |
重心高さ(cm) |
重心比率(%) |
1 |
M |
1 |
4 |
1.33 |
76.2 |
9.3 |
- |
- |
2 |
M |
1 |
7 |
1.58 |
81.7 |
11.5 |
50.1 |
61.3 |
3 |
M |
1 |
7 |
1.58 |
80.1 |
10.1 |
49.1 |
61.3 |
4 |
M |
1 |
8 |
1.67 |
86.6 |
11.7 |
49.2 |
56.8 |
5 |
M |
1 |
9 |
1.75 |
84.5 |
11.0 |
48.7 |
57.6 |
6 |
M |
1 |
9 |
1.75 |
84.2 |
10.7 |
48.8 |
58.0 |
7 |
M |
1 |
9 |
1.75 |
82.8 |
11.9 |
49.5 |
59.8 |
8 |
M |
1 |
11 |
1.92 |
85.0 |
10.6 |
53.1 |
62.5 |
9 |
M |
2 |
1 |
2.08 |
92.0 |
13.8 |
54.4 |
59.1 |
10 |
M |
2 |
3 |
2.25 |
92.5 |
13.4 |
54 |
58.4 |
11 |
M |
2 |
5 |
2.42 |
90.0 |
12.7 |
54.9 |
61.0 |
12 |
M |
2 |
7 |
2.58 |
94.5 |
12.8 |
56.5 |
59.8 |
13 |
M |
2 |
7 |
2.58 |
90.0 |
13.5 |
54.6 |
60.7 |
14 |
M |
2 |
9 |
2.75 |
92.6 |
13.3 |
57.4 |
62.0 |
15 |
M |
2 |
10 |
2.83 |
90.0 |
12.1 |
53.2 |
59.1 |
16 |
M |
2 |
10 |
2.83 |
96.2 |
14.5 |
55.4 |
57.6 |
17 |
M |
2 |
10 |
2.83 |
90.0 |
13.7 |
53.8 |
59.8 |
18 |
M |
2 |
10 |
2.83 |
88.5 |
12.5 |
50.4 |
56.9 |
19 |
M |
3 |
0 |
3.00 |
97.5 |
14.3 |
60 |
61.5 |
20 |
M |
3 |
0 |
3.00 |
88.0 |
13.2 |
50.8 |
57.7 |
21 |
M |
3 |
0 |
3.00 |
98.0 |
16.0 |
55.3 |
56.4 |
22 |
M |
3 |
0 |
3.00 |
99.5 |
14.9 |
57.6 |
57.9 |
23 |
M |
3 |
0 |
3.00 |
92.5 |
13 |
54.6 |
59.0 |
24 |
M |
3 |
1 |
3.08 |
91.5 |
13.0 |
53.6 |
58.6 |
25 |
M |
3 |
3 |
3.25 |
93.0 |
13.3 |
54.4 |
58.5 |
26 |
M |
3 |
6 |
3.50 |
94.0 |
13.4 |
57 |
60.6 |
27 |
M |
3 |
7 |
3.58 |
104.0 |
15.0 |
60.7 |
58.4 |
28 |
M |
3 |
8 |
3.67 |
92.0 |
13.3 |
55.4 |
60.2 |
29 |
M |
3 |
10 |
3.83 |
101.0 |
14.1 |
58.9 |
58.3 |
30 |
M |
4 |
2 |
4.17 |
107.9 |
17.3 |
65.1 |
60.3 |
31 |
M |
4 |
4 |
4.33 |
103.2 |
15.6 |
59.3 |
57.5 |
32 |
M |
4 |
4 |
4.33 |
108.7 |
17.1 |
60.3 |
55.5 |
33 |
M |
4 |
5 |
4.42 |
108.0 |
17.3 |
60.4 |
55.9 |
34 |
M |
4 |
8 |
4.67 |
114.0 |
18.0 |
64.8 |
56.8 |
35 |
M |
4 |
10 |
4.83 |
110.0 |
18.1 |
63.7 |
57.9 |
36 |
M |
4 |
11 |
4.92 |
92.4 |
12.4 |
54 |
58.4 |
37 |
M |
5 |
0 |
5.00 |
109.0 |
18.4 |
65.5 |
60.1 |
38 |
M |
5 |
1 |
5.08 |
107.0 |
16.6 |
63 |
58.9 |
39 |
M |
5 |
1 |
5.08 |
101.0 |
16.0 |
59.5 |
58.9 |
40 |
M |
5 |
1 |
5.08 |
113.5 |
18.1 |
64.4 |
56.7 |
41 |
M |
5 |
2 |
5.17 |
107.0 |
16.1 |
62.4 |
58.3 |
42 |
M |
5 |
2 |
5.17 |
113.0 |
17.5 |
64.3 |
56.9 |
43 |
M |
5 |
2 |
5.17 |
103.8 |
15.1 |
60.3 |
58.1 |
44 |
M |
5 |
2 |
5.17 |
113.0 |
21.3 |
64.2 |
56.8 |
45 |
M |
5 |
5 |
5.42 |
99.4 |
14.0 |
57.4 |
57.7 |
46 |
M |
5 |
7 |
5.58 |
114.8 |
17.3 |
65.8 |
57.3 |
47 |
M |
5 |
7 |
5.58 |
113.7 |
17.9 |
64.4 |
56.6 |
48 |
M |
5 |
7 |
5.58 |
110.0 |
18.4 |
64.1 |
58.3 |
49 |
M |
5 |
7 |
5.58 |
113.2 |
21.5 |
63.6 |
56.2 |
50 |
M |
5 |
10 |
5.83 |
115.0 |
17.9 |
69.6 |
60.5 |
51 |
M |
5 |
10 |
5.83 |
118.0 |
20.4 |
68.3 |
57.9 |
52 |
M |
5 |
11 |
5.92 |
115.0 |
20.0 |
67 |
58.3 |
53 |
M |
6 |
0 |
6.00 |
109.5 |
17.1 |
67.4 |
61.6 |
54 |
M |
6 |
0 |
6.00 |
119.5 |
19.2 |
68.4 |
57.2 |
55 |
M |
6 |
1 |
6.08 |
113.0 |
18.1 |
65.1 |
57.6 |
56 |
M |
6 |
1 |
6.08 |
113.0 |
20.4 |
63.7 |
56.4 |
57 |
M |
6 |
2 |
6.17 |
118.9 |
20.2 |
69 |
58.0 |
58 |
M |
6 |
3 |
6.25 |
108.5 |
16.4 |
64.5 |
59.4 |
|
表6 被験者リスト(その3、製品安全評価センター)
No. |
性別 |
歳 |
ヶ月 |
年齢(歳) |
身長(cm) |
体重(kg) |
重心高さ(cm) |
重心比率(%) |
1 |
F |
3 |
0 |
3.00 |
90.6 |
13.2 |
52.8 |
58.3 |
2 |
F |
3 |
1 |
3.08 |
88.9 |
11.0 |
53.6 |
60.3 |
3 |
F |
3 |
2 |
3.17 |
92.3 |
14.9 |
54.9 |
59.5 |
4 |
F |
3 |
3 |
3.25 |
88.4 |
14.0 |
52.6 |
59.5 |
5 |
F |
3 |
5 |
3.42 |
92.8 |
15.1 |
54.1 |
58.3 |
6 |
F |
3 |
5 |
3.42 |
- |
- |
- |
- |
7 |
F |
4 |
8 |
4.67 |
96.3 |
14.3 |
56.2 |
58.4 |
8 |
F |
4 |
11 |
4.92 |
109.1 |
23.0 |
64.1 |
58.8 |
9 |
F |
5 |
3 |
5.25 |
104.8 |
16.1 |
61.6 |
58.8 |
10 |
F |
5 |
3 |
5.25 |
103.0 |
16.9 |
59.5 |
57.8 |
11 |
M |
4 |
7 |
4.58 |
109.0 |
18.9 |
63.1 |
57.9 |
12 |
M |
4 |
7 |
4.58 |
98.6 |
15.4 |
57.4 |
58.2 |
13 |
M |
5 |
0 |
5.00 |
111.2 |
21.0 |
63.2 |
56.8 |
14 |
M |
5 |
0 |
5.00 |
107.2 |
17.4 |
63.1 |
58.9 |
15 |
M |
5 |
3 |
5.25 |
100.8 |
14.3 |
58.1 |
57.6 |
16 |
M |
6 |
3 |
6.25 |
114.5 |
21.0 |
65.7 |
57.4 |
|
注:被験者No.6は水中重量測定に参加
図2 年齢と身長の関係
図3 年齢と体重の関係
図4 年齢と重心比率との関係
表7 水中質量測定結果(容積推定)
被験者 |
各部位より下の部分の推定容積(リットル) |
No. |
性別 |
歳 |
ヶ月 |
身長
(cm) |
体重
(kg) |
くるぶし |
膝 |
股下 |
臍 |
脇の下 (手を水中) |
脇の下 (手を空中) |
肩 |
あご |
両腕* |
1 |
M |
6 |
3 |
114.5 |
21.0 |
1.0 |
2.9 |
5.5 |
9.9 |
14.9 |
13.5 |
18.0 |
18.1 |
1.4 |
2 |
F |
3 |
0 |
90.6 |
13.2 |
0.6 |
1.7 |
3.2 |
5.4 |
9.5 |
- |
10.8 |
- |
- |
3 |
F |
3 |
5 |
92.8 |
15.1 |
0.8 |
1.9 |
3.5 |
6.8 |
11.3 |
9.9 |
12.5 |
12.5 |
1.4 |
4 |
M |
4 |
7 |
109.0 |
18.9 |
0.9 |
2.1 |
4.7 |
8.6 |
13.5 |
12.1 |
15.7 |
16.0 |
1.4 |
5 |
F |
3 |
3 |
88.4 |
14.0 |
0.8 |
1.9 |
3.5 |
6.4 |
10.1 |
9.0 |
11.8 |
11.8 |
1.1 |
6 |
M |
5 |
0 |
111.2 |
21.0 |
1.2 |
3.3 |
5.5 |
10.2 |
16.2 |
14.5 |
18.2 |
18.1 |
1.7 |
7 |
F |
4 |
8 |
96.3 |
14.3 |
0.7 |
1.8 |
3.7 |
6.2 |
11.0 |
9.8 |
11.8 |
11.8 |
1.2 |
8 |
F |
5 |
3 |
103.0 |
16.9 |
0.8 |
2.1 |
4.4 |
7.7 |
12.8 |
11.3 |
14.3 |
14.3 |
1.5 |
9 |
F |
3 |
1 |
88.9 |
11.0 |
0.5 |
1.5 |
2.6 |
4.7 |
8.0 |
7.0 |
9.0 |
9.0 |
1.0 |
10 |
F |
4 |
11 |
109.1 |
23.0 |
1.0 |
2.9 |
5.8 |
10.6 |
17.3 |
15.5 |
19.9 |
20.1 |
1.8 |
11 |
M |
5 |
3 |
100.8 |
14.3 |
0.9 |
2.0 |
3.7 |
6.2 |
10.2 |
9.3 |
11.8 |
12.0 |
0.9 |
12 |
M |
5 |
0 |
107.2 |
17.4 |
0.8 |
2.0 |
4.2 |
7.4 |
12.1 |
11.0 |
13.8 |
14.4 |
1.1 |
13 |
M |
4 |
7 |
98.6 |
15.4 |
0.68 |
1.88 |
3.81 |
6.3 |
10.8 |
9.4 |
12.4 |
12.5 |
1.4 |
14 |
F |
3 |
5 |
- |
12.0 |
0.7 |
1.7 |
3.0 |
5.1 |
8.0 |
7.1 |
9.3 |
9.5 |
0.9 |
|
注1: 両腕*の数値は、水面が脇の下の位置で、両手を空中に置いた場合と、水中に置いた場合との重量差を示す
注2: 被験者14は、写真測定に不参加のため身長不明
表8 3歳ダミーに相当する幼児各部容積比率
被験者 |
容積比率(%) |
No. |
性別 |
歳 |
ヶ月 |
身長(cm) |
体重(kg) |
足部 |
下腿 |
大腿 |
胴+腕 |
頭部 |
全身 |
2 |
F |
3 |
0 |
90.6 |
13.2 |
4.4 |
8.4 |
11.6 |
- |
- |
- |
3 |
F |
3 |
5 |
92.8 |
15.1 |
5.2 |
7.3 |
10.9 |
59.7 |
17.0 |
100 |
5 |
F |
3 |
3 |
88.4 |
14.0 |
5.7 |
7.8 |
11.7 |
59.4 |
15.4 |
100 |
9 |
F |
3 |
1 |
88.9 |
11.0 |
4.4 |
9.1 |
10.3 |
58.4 |
17.9 |
100 |
13 |
M |
4 |
7 |
98.6 |
15.4 |
4.4 |
7.8 |
12.5 |
56.5 |
18.8 |
100 |
平均 |
91.9 |
13.7 |
4.8 |
8.1 |
11.4 |
58.5 |
17.3 |
100.0 |
|
|